7 tips om je kind met perfectionisme te helpen

In dit blog zijn we dieper in gegaan op de gevolgen van een te perfectionistische inslag bij je kind. Belangrijk is om te beseffen dat perfectionisme niet fout is, maar dat als het omslaat naar een neurotische insteek het behoorlijke heftige gevolgen kan hebben. Vraag je je af of jouw kind gewoon perfectionistisch is of dat het aan het doorslaan is en je kind eronder lijdt, lees dan eerst hier verder.

Hoe kun je jouw kind met perfectionisme helpen?

1. Zorg voor een veilige leeromgeving

Het klinkt nogal logisch, maar bij een perfectionistisch kind is veiligheid in de leeromgeving van nog groter belang. Deze verantwoordelijkheid ligt zowel bij de docent, als bij jou als ouder. Word niet boos bij het behalen van slechte resultaten. Word meester in het benadrukken van positieve feedback en wees niet te hard met negatieve feedback. Bedenk dat het kind in zijn of haar hoofd de negatieve feedback er sowieso als eerste uit zal pikken en zal verdubbelen in zijn hoofd. Denk aan opmerkingen als ‘Wauw, dat is al bijna helemaal goed!’ in plaats van ‘Oei, dit is nog niet helemaal goed…’

1. ‘Fouten zijn oké’ en ‘zonder fouten kun je niet leren'

Voor de perfectionist is het nog belangrijker om regelmatig ervan doordrongen te worden dat fouten maken helemaal niet erg is. Een motto waarbij het maken van fouten juist positief wordt neergezet kan hierbij erg helpen. Zelf open zijn over fouten kan ook erg helpen. Leid met het goede voorbeeld en toon je kind via grappige anekdotes aan de keukentafel hoe jij jezelf in de nesten had gewerkt, maar hoe je daar ook weer van geleerd hebt.

Denk aan verhalen toen je net zo oud was als je kind, tot hoe je vanochtend zout in plaats van suiker in de koffie had gedaan en dus vanmiddag direct een nieuwe suikerpot in een andere kleur en vorm hebt gekocht.

1. Help met het stellen van realistische doelen

Eén van de grootste struikelblokken van een over-perfectionistisch kind is het stellen van realistische doelen. Als de opdracht niet helemaal duidelijk is zal het kind deze voor zichzelf veel groter maken dan eigenlijk de bedoeling is. Vraag aan de docent om opdrachten zo punctueel mogelijk te geven en/of help je kind duidelijk op papier te zetten wat er precies van hem of haar verwacht wordt. Denk hierbij aan inhoud, lengte en uitwerking. Zorg ook dat het hoofddoel duidelijk is, zodat het kind niet opgaat in secundaire ‘belangrijke’ onderdelen.

Het woord ‘moeten’ vervangen met ‘willen’ is ook een sterke tool om de druk er voor je kind van af te halen.

1. Breek een grote opdracht in kleine stukjes

Lange en uitgebreide opdrachten kunnen helemaal voor een perfectionist te overweldigend zijn. Stress en uitstelgedrag steken snel de kop op, maar kunnen geholpen worden als de opdracht in kleinere stukken wordt gehakt met een duidelijk begin en einde.
Breek samen met je kind de opdracht in kleinere stukken en zorg dat er voor elk stuk een duidelijke deadline wordt gezet. Het mooist is als de kleinere stukken ook stuk voor stuk beoordeeld kunnen worden, zodat bij het uitvoeren van het volgende stuk er geen uitstelgedrag ontstaat, omdat het vorige ‘nog beter moet’: af is af.

1. Geef feedback op de inzet

Ook met positieve feedback moet je oppassen. Het klinkt gek, maar door op de ‘verkeerde’ manier positieve feedback te geven zul je onbewust het perfectionisme alleen maar versterken.

Meer informatie over de growth mindset en de fixed mindset lees je in onze andere blogs . Het komt erop neer dat je moet proberen altijd feedback te geven over de inzet en niet over het kind zelf.

We zeggen bijvoorbeeld heel snel ‘Wat ben jij slim!’. Voor het perfectionistische kind betekent dit, dat het vanaf nu ALTIJD zo goed moet presteren, want hij of zij is immers toch ‘zo slim’? Deze feedback kun je dan beter vervangen met bijvoorbeeld: ‘Wat heb je daar hard voor gewerkt! Knap hoor!’

Maar is dat wel echt zo?

Het kan helpen om echt met je kind in gesprek te gaan over zijn of haar angsten en geloven. Luister goed naar wat je kind zegt en/of hoe het reageert op opmerkingen in zijn of haar omgeving.

Denk bijvoorbeeld aan een overduidelijke angst om een fout te maken: is een fout hier echt zo erg als hij of zij denkt? Wat is het allerergste wat er eigenlijk kan gebeuren als het misgaat? Is een keertje een onvoldoende halen echt een onomkeerbare ramp?

1. Stressmanagement

Als laatst is het goed om bewust om te gaan met stressmanagement. Stress is een groot probleem in onze huidige maatschappij en je perfectionistische kind heeft er nog meer last van. Als stress op het ene vlak vermindert, helpt dat ook bij de stress op een ander vlak.

Zorg bijvoorbeeld voor zo min mogelijk negatief nieuws en bedenk of je echt wel samen het journaal moet kijken of de krant met negatieve koppen open en bloot op tafel moet liggen.

Gezond, vers eten en het vermijden van suikers en toevoegingen kan algemene stresslevels ook al flink helpen verlagen. Als er in de buurt kinderyoga is, is dit zeker de moeite waard om te bekijken of je kind hier aan mee wil doen.

Als laatste is een dagelijkse meditatie waarschijnlijk nog het meest waardevol voor je perfectionistische kind. Meditatie helpt bij zelfreflectie, waardoor het kind uiteindelijk zijn of haar over-perfectionisme zal herkennen, voordat hij of zij in de negatieve spiraal stapt.