5 survivaltips voor jongeren die teruggaan naar Nederland

Marielle Evertsz is gecertificeerd life coach voor tieners en specialiseert zich in het coachen van Third Culture Kids. Marielle is orthopedagoog met ervaring in het onderwijs en jeugdzorg en runt momenteel haar online onderneming 'Keeping it real me' vanuit het prachtige eiland Curaçao waarbij ze zich specialiseert op tienermeiden.

Teruggaan naar Nederland wordt door tieners vaak onderschat – ook door de ouders. Zelfs als je maar een paar jaar in het buitenland hebt gewoond, kan de impact groter zijn dan verwacht. Dat komt vooral omdat je zelf misschien niet eens doorhebt hoeveel je bent veranderd in het buitenland. Je hebt een heel ander leven gehad, in een andere cultuur en met een andere taal. Je bent een Third Culture Kid geworden en dat maakt jou anders dan iemand die in Nederland is opgegroeid. Third Culture Kids zijn kinderen die een deel van hun jeugd doorbrengen in een ander land dan het land van hun paspoort, of het land waar hun ouders opgegroeid zijn.

Natuurlijk is de situatie voor iedereen weer anders. Als je een deel van je jeugd in Nederland hebt gewoond is het anders dan als je Nederland alleen kent van zomervakanties en familiebezoek. Heb jij thuis altijd Nederlands gesproken of wordt er een andere taal gesproken? En ook als je in Nederland naar een internationale school gaat zul je een andere ervaring hebben dan iemand die naar een Nederlandse school gaat.

1. Neem goed afscheid

Eigenlijk begint een goede start in Nederland in het land waaruit je vertrekt. Bewust afscheid nemen – hoe moeilijk dat ook kan zijn – helpt om een goed start te maken in Nederland. Afscheid nemen kan je op veel verschillende manieren; groots en met veel mensen of klein en intiem met alleen je beste vrienden. Het kan ook zijn dat je liever een middag in je eentje doorbrengt op je favoriete plek of een fotoboek maakt van je laatste jaar. Het gaat erom dat je niet moeilijke gevoelens wegdrukt – iets waar TCKs enorm goed in zijn. Neem bewust afscheid van mensen, je huis, bekende plekken en alles wat je gaat missen. Huilen mag, maar hoeft niet. Als je maar je gevoelens uit – en dat kan op veel verschillende manieren.

2. Hou contact met andere TCK's - vooral na de 'honeymoon' fase

De eerste periode na terugkomst in Nederland is vaak hectisch, maar kan ook erg leuk zijn. De kans is groot dat het zomervakantie is. Veel mensen zijn in vakantiestemming, het is (meestal) lekker weer, familie en vrienden verwelkomen je met open armen en je geniet van de vrijheid die fiets, scooter of openbaar vervoer je geven. Maar bereid je er op voor dat veel TCK’s na deze eerste fase – de ‘honeymoon’ - vaak in een tijdelijke dip komen. Het wordt winter, de fiets is opeens een stuk onaantrekkelijker en opeens dringt het echt tot je door dat je in Nederland blijft. Heimwee naar je vorige thuis kan versterkt worden doordat jezelf nog niet thuis voelt in Nederland. Weet dat deze fase ook weer voorbijgaat. Remigratie is vaak één van de moeilijkste verhuizingen in het leven van een jongere, dus wees lief voor jezelf. Contact met andere TCKs – die precies begrijpen wat je voelt – kan in deze fase helpen. En als je dip te lang duurt, vraag dan om hulp. Er zijn coaches en psychologen die gespecialiseerd zijn in het begeleiden van TCKs.

3. Bereid je voor op een inhaalslag op school

Zelfs als je thuis altijd Nederlands hebt gesproken, zul je na terugkomst in Nederland merken dat je een achterstand hebt in je Nederlands. Leeftijdgenoten gebruiken woorden en uitdrukkingen die je niet kent en als je naar een Nederlandse school gaat, zul je merken dat je bij meerdere vakken lesstof moet inhalen. Het curriculum is anders, de manier van lesgeven is anders en de instructietaal is anders. Je zult er even doorheen moeten, maar onthoud dat de inhaalslag die je moet maken, niets te maken heeft met je capaciteiten. Voor sommigen verloopt de omschakeling soepel, voor anderen neemt het meer tijd. Soms is de overgang zo groot dat een leerjaar overnieuw doen beter is dan constant op je tenen lopen. Het kan stressvol zijn om je aan te passen op school en daarom is het ook hier belangrijk om op tijd aan de bel te trekken als het niet goed gaat.

4. Lees meer over Third Culture Kids

Als je teruggaat naar Nederland, verwacht je waarschijnlijk dat de aanpassing soepel zal verlopen. Tenslotte ben je Nederlander, hoogstwaarschijnlijk praat je thuis Nederlands en je hebt Nederland vast vaak bezocht. Toch komt het vaak voor dat jongeren na terugkomst zich anders voelen dan leeftijdgenoten uit Nederland. Misschien voel je je niet helemaal Nederlands meer. Misschien helemaal niet. Nederlandse jongeren gaan waarschijnlijk op een andere manier met elkaar om dan jij gewend bent. Soms kan dat echt een ‘culture shock’ zijn. Daarnaast kan het ook vreemd voelen dat anderen jou wel als Nederlander zien, terwijl je je niet zo voelt. Je lijkt tenslotte Nederlands, je praat Nederlands en je hebt een Nederlands paspoort.  Wat je dan wel bent en waar je hoort is misschien voor jezelf vaak (nog) niet duidelijk. Als je echt hier mee worstelt raad ik je aan wat meer te lezen over TCKs. Er zijn zoveel TCKs op deze wereld en vaak heb je daar meer overeenkomsten mee dan met je landgenoten.

5. ‘Mindset shift’: Nederland als een nieuw avontuur

Als je naar een nieuw, onbekend land verhuist, bereid je jezelf voor op de ‘culture shock’. Je gaat een nieuw avontuur aan en je verwacht dat je in het begin zal moeten wennen aan de school, de mensen en de cultuur. Je weet inmiddels uit ervaring dat je op den duur je plek wel weer zal vinden. Mijn advies is om Nederland te zien als elk ander nieuw, onbekend land. Ga niet ‘terug naar huis’ maar ga met dezelfde nieuwsgierigheid en verwachtingen die je zou hebben als je naar een vreemd land zou gaan.  Het klinkt simpel, maar geloof me, het aanpassen van je ‘mindset’ kan echt helpen bij het acclimatiseren. Houd een open mind, wees nieuwsgierig, maak opnieuw kennis met de Nederlandse cultuur en weet dat je je na een tijdje echt weer thuis zult gaan voelen.

Als je meer wil lezen over Third Culture Kids raad ik de volgende twee boeken aan:

Third Culture Kids - David C. Pollock

Misunderstood - Tanya Crossman

Wil je meer weten over Marielle en haar online onderneming Keeping it Real? Neem eens een kijkje op haar website of op haar profiel op Facebook en Instagram .