Naar het buitenland verhuisd? vergeet het Nederlands van je kinderen niet!

Aimée woont sinds 2015 in Frankrijk. Ze is goed voorbereid vertrokken uit Nederland. Tijdens de emigratie heeft ze ontdekt wat er écht komt kijken bij het opnieuw beginnen in het buitenland. Als personal coach en ervaringsdeskundige helpt ze Nederlandse vrouwen in het buitenland voor, tijdens en na hun emigratie. Samen met haar 9-jarige dochter heeft ze in de afgelopen jaren veel geleerd. In deze gastblog deelt de Emigratiecoach haar eigen ervaringen en tips.

Toen ik plannen kreeg om naar Frankrijk te emigreren dacht ik na over het feit dat mijn dochter Franstalig zou worden. Ook al zouden wij thuis Nederlands blijven spreken, de taal die zij vloeiend zou gaan spreken zou het Frans worden. Een paniekerig gevoel bekroop me: stel dat we elkaar niet meer goed zouden begrijpen vanwege de verschillende talen die we spraken. Dat ze liefdesverdriet zou hebben en ik haar niet kon helpen omdat ik haar niet begreep. Ik nam me heilig voor haar Nederlands op peil te houden zodat er geen taalbarrière tussen haar en mij zou ontstaan. Nu, 4 jaar na de emigratie, kijk ik terug op de afgelopen jaren en op de ontwikkeling van de taal bij mijn dochter en welke keuzes ik en mijn toenmalige man daarin gemaakt hebben.

De beslissing

Het eerste belangrijke punt is welke beslissing je neemt over het wel of niet bijhouden van het Nederlands. Overwegingen die hierbij meespelen zijn:

• Hoe lang gaan jullie naar het buitenland? Wat is de intentie?

• Is er het vooruitzicht dat je kind weer in het Nederlandse schoolsysteem gaat instromen?

• Hoe belangrijk vind je het dat je kind ook Nederlands goed kan schrijven? Of is verstaan en praten genoeg?

• Hoeveel tijd en energie wil je erin steken?

Overige vragen die van belang zijn:

• Hoeveel Nederlands wordt er thuis nog gesproken?

• Zijn beide ouders Nederlands?

• Zijn er Nederlandse vriendjes/vriendinnetjes in de buurt?

• Hoe belangrijk is het contact met Nederlanders in Nederland?

• Zijn er opa’s en oma’s, ooms en tantes met wie er Nederlands gesproken wordt?

• Hoe vaak ga je terug naar Nederland?

Hoe belangrijker het is dat je kind Nederlands blijft spreken en schrijven, hoe bewuster je hierin een duidelijke keuze moet maken. Het is bijvoorbeeld heel zonde als de grootouders niet met hun kleinkinderen kunnen praten vanwege taalproblemen.

Mijn persoonlijke keuze

Toen wij naar Frankrijk vertrokken was het de bedoeling dat dit ‘voor altijd’ was. Het was voor mij wel belangrijk dat ze Nederlands zou blijven praten en begrijpen, maar dat was voldoende. Daarnaast speelde ‘tijd’ bij mij ook een rol. Mijn dochter gaat 4 dagen per week van 08.30 tot 16.30 naar school. Alleen op woensdag is zij vrij. Die dag gebruiken wij voor haar hobby’s, uitrusten en andere sociale activiteiten. Ik vond het te veel worden om dan op woensdag ook nog naar Nederlandse les te gaan.

Voordat je vertrekt

Net als veel andere zaken kun je voordat je vertrekt hier al over nadenken en je voorbereiden. Wat je ter voorbereiding allemaal kunt doen is:

• Nederlandse kinderboeken van verschillende niveaus meenemen.

• Nederlandse muziek meenemen. Mijn dochter is gek op de liedjes van Kinderen voor Kinderen en we draaien regelmatig die muziek in de auto.

• Onderzoeken of je Nederlandse tv kunt kijken in je nieuwe land.

• Nederlandse spelletjes meenemen.

• Consequent Nederlands blijven spreken. Ook als je in gezelschap van anderstaligen bent. Wat ik zelf doe is dat ik het dan in twee talen zeg. In mijn geval eerst in het Frans en dan herhaal ik het in het Nederlands.

• Regelmatig videochatten met Nederlandse familie.

• Lid worden van een Nederlandse club zodat je regelmatige andere Nederlanders. met hun kinderen kunt ontmoeten en samen Nederlandse feestjes kunt vieren.

• Briefjes schrijven naar Nederlandse familie en vrienden.

Mijn dochter was vier toen we naar Frankrijk verhuisden. Ze had toen al een heleboel Nederlandse boekjes en ook tijdens de jaren daarna kregen we die van familie. In het begin zong ik voor het slapen gaan Nederlandse liedjes. Vooral sinterklaasliedjes bleken in trek. Later las ik voor of maakten we samen rijmpjes. Op dit moment is de Nederlandse Donald Duck van oma favoriet en lezen we iedere avond een stripje.

Extra tips als je zelf aan de slag gaat.

Op een voorlichtingsbijeenkomst van de Nederlandse school waren de meningen van de aanwezigen over het wel of niet volgen van Nederlandse les, heel gevarieerd. Van ‘het is onzin om Nederlandse les te blijven volgen’ tot aan iemand die het haar ouders nog steeds (na 40 jaar) kwalijk nam dat ze geen beter Nederlands had geleerd. Het belangrijkste inzicht voor mij was dat het vooral belangrijk is om het Nederlands op meerdere interessegebieden bij te houden. De taal die je als ouders met je kind spreekt is niet de taal die kinderen onderling spreken, of wat ze op school leren.

Varieer in je woordenschat met deze tips:

• Kijk in de schoolboeken van je kinderen en neem de Nederlandse omschrijvingen ook met ze door. Denk hierbij aan rekentermen zoals driehoek, vierkant, streep en cirkel, en ook grammaticale termen zoals lettergreep, klank, zin etc.

• Pak een kookboek en vertel wat er allemaal in de keuken te vinden is. Neem recepten met ze door in het Nederlands.

• Zoek Nederlandstalige vriendjes van de eigen leeftijd waar ze mee kunnen spelen.

• Pak regelmatige een Nederlandse encyclopedie en oefen woordjes.

• Houdt het leuk en positief. Wees als ouder het goede voorbeeld en laat je kinderen zien dat je het leuk vindt om met de Nederlandse taal bezig te zijn. Kinderen nemen die houding vaak over.

Nederlandse les

Er zijn tegenwoordige veel manier waarop Nederlandse les wordt aangeboden. Er is de keuze uit Nederlandse les ter plaatse, maar ook zijn er tegenwoordig de online mogelijkheden, wat handig is als je in de buurt niks geschikts kunt vinden. Het grote voordeel van het inschakelen van professionele kanalen is dat ze precies weten wat jouw kind nodig heeft om op niveau te blijven. Als ouder kun je dan ook 'ouder' blijven in plaats van ook de 'docentrol' op je te nemen. In de praktijk blijkt dat vaak lastig voor zowel ouder als kind.

Offline

Er zijn, verspreid over de hele wereld, ongeveer twintig scholen die volledig Nederlands basisonderwijs of voorgezet onderwijs verzorgen via zogenaaamde dagscholen . Deze scholen, met Nederlandse docenten en een Nederlands lesprogramma, worden in stand gehouden door o.a. het ministerie van Defensie, het Rijnlands Lyceum en Shell. De scholen zijn aangesloten bij stichting NOB (Nederlands onderwijs in het buitenland) ,

Ook zijn er nog steeds veel NTC-scholen (Nederlandse Taal en Cultuur) verspreid over de hele wereld (op dit moment ongeveer 170). Deze scholen verzorgen minstens gemiddeld drie uur per week les op het gebied van de Nederlandse taal en cultuur. Veel scholen geven twee uur les en hebben verspreid over het jaar een aantal educatieve cultuurdagen. Zo komen ook zij aan de urennorm.

In de gebieden waar de Nederlandstalige expats wonen, wonen ook gekwalificeerde docenten. Soms is het mogelijk privéles te krijgen van een docent die toevallig bij jou in de buurt woont. Plaats een berichtje in Facebookgroepen of hang een briefje om bij de Nederlandse ambassade in jouw land om zo'n docent te vinden.

Online

Voor de expats die geen dagschool of NTC-school, of privédocent in de buurt hebben wonen, is er de optie om voor afstandsonderwijs te kiezen. De Wereldschool (basisonderwijs én voortgezet onderwijs) biedt complete lespakketten aan voor expats in het buitenland. Ouders kunnen met deze kant-en-klare pakketten zelf hun eigen kinderen lesgeven. Je betaalt eerst een bedrag voor het lesmateriaal. Daarnaast kun je extra Skype-lessen aanschaffen (bij de Wereldschool zijn dat bijvoorbeeld 5 lessen van 20 minuten voor €250,-).

Voor ouders die de Nederlandse les liever overlaten aan een professionele docent , is het aan te raden te kijken naar maatwerk . Iedere expatsituatie is anders en iedere situatie verdient een eigen aanpak. Bij Meester Max kun je zelf bepalen of hoe lang je de lessen laat duren, hoe vaak je de lessen laat plaatsvinden, wanneer je vakantie houdt, wat je leerdoelen zijn en of er wordt gewerkt met huiswerk.

Sta achter je keuze

Welke keuze je ook maakt, zorg dat je er als ouder achter staat. Je weet immers nooit hoe het allemaal precies gaat lopen. Je kunt alleen uitgaan van wat je op dat moment weet. Dat geldt overigens voor de hele periode in het buitenland. Je vertrekt met een bepaald idee, maar er zullen altijd onverwachte dingen gebeuren. Zo vertrok ik als gezin naar het buitenland met het idee dat dit ‘voor altijd’ zou zijn. Inmiddels ben ik gescheiden en dat heeft mijn persoonlijke situatie veranderd. Het ‘voor altijd’ is minder zeker geworden. Misschien ga ik in deze nieuwe situatie wel terug naar Nederland. Gelukkig spreekt en begrijpt mijn dochter goed Nederlands, maar het schrijven heeft wel een oppepper nodig. Ik ben blij om te weten dat daar genoeg mogelijkheden voor zijn, mocht het nodig zijn. En waar we over een paar jaar ook zijn. Ik zorg ervoor dat mijn dochter en ik altijd kunnen praten over haar liefdesverdriet.

Wil je meer weten over Aimée en haar onderneming 'De Emigratiecoach'? Neem eens een kijkje op haar website of neem contact op via contact@deemigratiecoach.nl .

Juf Roos

Jongetjes en meisjes die in het buitenland opgroeien, kunnen met behulp van de video’s en liedjes van juf Roos op een leuke manier kennismaken met de Nederlandse taal. Door de liedjes te zingen, automatiseren de kleuters de woordvolgorde en uitspraak van de verschillende woorden. Waar kleuters geen echt ‘huiswerk’ krijgen bij Meester Max, is het luisteren naar een nieuw liedje en het bekijken van een nieuw filmpje natuurlijk wel een leuke taak die gedaan kan worden tussen de verschillende lessen.

Beluister de liedjes van juf Roos op Spotify of YouTube. Ook kun je de Android- of Apple-app downloaden. De app bevordert de fijne motoriek en vaardigheden van kinderen van 2 tot 5 jaar oud. De fantasie van de leerlingen wordt geprikkeld en er wordt aanspraak gedaan op de creativiteit van de kleuters. Ze zijn op een leuke, ontspannen manier bezig met de ontwikkeling van hun vaardigheden.