Meertaligheid en het belang van een consequente aanpak

Je woont in het buitenland, je hebt een buitenlandse partner en je kind(-eren) krijgen diverse talen aangeboden op school. Kun je het je kinderen aandoen om ze een uur in de week Nederlandse les te laten volgen? Vroeger zei men dat al die talen de kinderen in de war brengt. Later werd gezegd dat de meertalige kinderen juist een voorsprong zouden hebben. Als Nederlandssprekende ouder wil je graag dat je zoon(s) en/of dochter(s) het Algemeen Nederlands gaan beheersen. Wellicht gaan ze in de (verre) toekomst studeren in Nederland.

“Ik krijg in juni mijn eerste kindje en ik zit met een dilemma. Ik wil Nederlands spreken, mijn man Russisch, samen Frans en we wonen in Duitsland. Ik weet dat drie talen geen enkel probleem is. Ik vroeg me af of vier niet nét te veel van het goede is.”

Inge - Duitsland

We hebben eens rondgevraagd naar de ervaringen van verschillende gezinnen in het buitenland. Sommige respondenten wonen als expat in een ander land, anderen zijn geëmigreerd en zullen er waarschijnlijk voor altijd blijven wonen.

“Onze kinderen worden 3 talig opgevoed: Nederlands, Engels en Koerdisch, waarvan het Koerdisch in 3 verschillende dialecten (Bahdînî, Sorani en Kirmanji) en als we bij mijn ouders zijn, horen ze ook geregeld Fries, dus dat verstaan ze wel, maar spreken doen ze niet.”

Feikje - Koerdistan-Irak

“Mijn kinderen spreken Frans en Nederlands. Beiden vertikten het om me in het Nederlands te antwoorden. Nu spreken ze het goed dankzij de communicatie met mijn ouders en een aantal stages in Nederland. Met mij spreken ze nog steeds Frans.”

Fran - Frankrijk

“Wij hebben gezien hoe kinderen gemakkelijk 2 of meer talen kunnen aanleren. Spreek consistent je moedertaal met hen vanaf het begin. Ze leren van vriendjes en vriendinnetjes de taal van het land waarin je woont. Stuur ze vanaf hele jonge jaren naar een school waar 100% een derde taal gedoceerd wordt. Dialecten zijn ook daarenboven geen probleem. Het is een kwestie van ouderlijke discipline en beslissingen:. Spreek thuis uitsluitend je moedertaal bv met ze en als de ouders van verschillende nationaliteiten zijn spreek dan elk je eigen moedertaal met je kroost.”

John - Canada

“Onze kinderen zijn probleemloos met 3 talen opgevoed: Nederlands als moedertaal, Deens als thuisland en Duits kwam er automatisch bij omdat we vrijwel op de Deens-Duitse grens wonen en daardoor aan beide zijden van de grens onze dagelijkse gang hebben. Daar komt nog bij engels op school en het sønderjyske dialect in de wandelgangen.”

Carola - Denemarken

“Je merkt vanzelf wat het beste werkt. Ik spreek Nederlands, mijn man Spaans en de kinderen gaan naar een Franstalige school. Daarnaast hebben ze vanaf ongeveer 8 jaar Engels erbij waarin ze vloeiend zijn. Als een kind geen leerproblemen heeft, kan het heel veel aan. Ik heb de indruk dat de taal van het land voor hele kleine kinderen al heel gauw duidelijk is ook al wordt er thuis wat anders gesproken. Het kan zijn dat ze er wat langer over doen om te praten omdat ze alles aan het opslaan zijn, maar dat is absoluut geen probleem.

Ik denk dat je ieder gewoon je eigen taal moet praten, de taal die jijzelf als moedertaal ziet. Ik heb het grote voordeel dat mijn kinderen Nederlands als moedertaal 1 keer per week op school konden doen, dat helpt bij grammatica. Maar het is wel zo dat als ze naar school gaan, ze de taal van de school vaak als moedertaal beschouwen en het is ook waar dat de woordenschat in de andere talen minder is in verhouding. Dat neemt niet weg dat ze meerdere talen vaak op een beter niveau spreken dan kinderen die maar één taal hebben.”

Lieke - Spanje

Wat blijkt nu het belangrijkst voor het succesvol aanbieden van al die verschillende talen? Wees consistent en consequent! Kinderen zijn als sponzen. Ze kunnen heel veel verschillende dingen gemakkelijk opnemen. Verdeel de talen en houd je gedurende de kinderjaren aan deze indeling. Zorg er daarnaast voor dat een van de aangeboden talen de echte moedertaal wordt. Deze taal spreken en begrijpen is al snel vanzelfsprekend. Het begrijpen van de taalregels, het foutloos kunnen spellen en schrijven wordt soms over het hoofd gezien. Excuses als ’Kinderen hebben al zoveel huiswerk’, ‘De Nederlandse les is saai’ en ‘We hebben er geen tijd voor’ kunnen ervoor zorgen dat leerlingen die belangrijke taalonderbouwing niet beheersen.

Meertaligheid komt met een aantal voordelen. Leerlingen die meerdere talen spreken:

• kunnen met meer mensen communiceren;
• schakelen gemakkelijker tussen twee lastige taken;
• beginnen op jongere leeftijd met lezen;
• kunnen hun aandacht scherper focussen;
• zijn creatiever;
• kunnen eenvoudiger een derde, vierde en volgende taal leren;
• kunnen over het algemeen meer lezen (boeken, artikelen, websites enz.);
• hebben een krachtiger werkgeheugen;
• kunnen zich beter verplaatsen in andere mensen.

Mogelijke nadelen meertaligheid:

• het kan langer duren voordat de spreker op de juiste woorden komt.
• het kan zijn dat het kind iets later begint met praten.
• wanneer ouders/opvoeders niet consequent zijn en alle talen door elkaar worden aangeboden, kan het zijn dat de spreker geen van de talen ziet als moedertaal.

Iedere situatie, iedere expat en ieder gezin in het buitenland is anders. Vandaar dat iedere leerling ook een andere aanpak behoeft. Waar zijn jullie specifiek naar op zoek? Welke vaardigheden moeten verbeterd worden en hoeveel tijd zou er aan besteed kunnen worden? Mocht je graag willen reageren of heb je iets te vragen, neem dan vooral contact met ons op. Je kunt natuurlijk ook altijd een gratis proefles aanvragen.