Waarom expatkinderen in Nederland gaan studeren

Studeren in Nederland is niet alleen weggelegd voor kinderen die in Nederland zijn opgegroeid. We zien vaak dat ook Nederlanders die in het buitenland wonen ervoor kiezen om in Nederland te gaan studeren. Vaak zijn dit expatfamilies, maar dit is niet altijd het geval. Hoe je thuissituatie ook is, studeren in Nederland is en blijft interessant. De Nederlandse universiteiten hebben wereldwijd een goede reputatie en er wordt veel wetenschappelijk onderzoek gedaan. Er komen daardoor ook veel buitenlanders op af, wat het studentenleven erg internationaal maakt. En dit is dan weer interessant voor Nederlanders die in het buitenland zijn opgegroeid. Bovendien kun je zelfs recht hebben op studiefinanciering als je de Nederlandse nationaliteit hebt. 

Het merendeel van de opleidingen is in het Nederlands, maar er is er ook een aantal in het Engels. Kies je voor een Nederlandstalige studie, dan wordt er vaak een taaldiploma gevraagd om te bewijzen dat je voldoet aan het vereiste niveau. Bij de meeste universiteiten kun je terecht als je het Staatsexamen NT2 programma 2 (niveau B2) hebt gehaald of het Certificaat Nederlands als Vreemde Taal (CNaVT) educatief startbekwaam (niveau B2).

Meester Max helpt leerlingen vaak met het voorbereiden van zo’n taalexamen. Soms gaat het alleen om het opfrissen van de spelling- en grammaticaregels, maar soms komt er ook meer bij kijken. Ouders kiezen er dan voor om ruim van tevoren te starten met de online Nederlandse lessen, zodat de leerlingen goed voorbereid zijn op hun examen.

Voor het CNaVT moet je 16 jaar of ouder zijn en voor het Staatsexamen NT2 moet je 17 zijn. Het CNaVT heeft meerdere examenlocaties over de hele wereld, terwijl je voor het Staatsexamen NT2 naar Nederland moet. De opbouw van de examens is ook iets anders: het CNaVT heeft 3 onderdelen (luisteren/schrijven, lezen/schrijven en spreken/luisteren/presenteren) en het Staatsexamen NT2 heeft er 4 (luisteren, lezen, spreken, schrijven). Daarnaast wordt het CNaVT maar 1x per jaar afgenomen (in mei), terwijl het Staatsexamen NT2 iedere maand data heeft waarop je de examens kunt maken en je dus kunt kiezen of je alle vier de onderdelen in één week wilt maken of bijvoorbeeld verspreid over het jaar.

Let op! Je kunt het CNaVT echter maar één keer per jaar afleggen en het Staatsexamen NT2 maximaal 3 keer in hetzelfde kalenderjaar. We adviseren onze leerlingen dus om de examens zo jong mogelijk te maken. Mochten ze het examen gelijk halen, dan kunnen ze zich daarna goed focussen op hun dagschool. Maar als ze het examen niet in één keer halen, dan hebben ze nog tijd genoeg om hun Nederlands bij te spijkeren.  

Een studiekeuze maken kan lastig zijn. Bij veel jongeren én hun ouders roept dit vragen op en kan het zelfs zorgen voor keuzestress. Als je in het buitenland woont en op een Internationale school zit is het nog ingewikkelder. Het vraagt veel uitzoekwerk, niet iets waar iedere jongere op zit te wachten en goed in is in deze periode in zijn/haar leven. Veel ouders ervaren dit proces daarom ook als lastig, “je ziet je kind worstelen’ zoals een van de ouders omschrijft.

De afgelopen 10 jaar heb ik me als docent en coach verdiept in studieloopbaanbegeleiding, vooral de psychologie erachter interesseerde mij. Als professional en moeder ervaarde ik hoe lastig jongeren het vinden de juiste keuze te maken. Als ouder ben je vaak zoekende hoe je je kind hier goed in kan begeleiden. Ook ik weet uit ervaring dat het heel anders is wanneer je als professional iemand begeleidt en het gesprek aan gaat of als ouder….. Bij ons thuis riep het veel discussie op, het werd uitgesteld en zorgde ook soms voor ruzie en onzekerheid.

Een studiekeuze maken is nog ingewikkelder als je in het buitenland woont, ondervond ik toen wij als gezin in Singapore woonden. Het studieaanbod is de laatste jaren veel veranderd en de profielen of vakkenpakketten van de buitenlandse scholen sluiten niet altijd aan. Veel internationale scholen beschikken over een professionele counselor of study advisor, de voorbereiding pakken ze daar vaak goed op. De kennis over het Nederlandse vervolgonderwijs daarentegen verschilt per school. Veel kennis over de aanmeldprocedures, DUO, en andere regelzaken ontbreekt vaak. Dit zorgt ervoor dat je toch veel zelf moet onderzoeken of dat je hulp moet inschakelen.

Voordat je hier aan begint is het heel erg prettig als je een beeld hebt wie je bent en wat je interesses en drijfveren zijn. Als je dat allemaal op een rijtje hebt kun je veel gerichter gaan zoeken. Ook zal je je in het aanbod moeten verdiepen. Welke opleidingen zijn er? Wat is het verschil tussen een HBO-studie en een universitaire studie? Hoe steekt de opleiding in elkaar? Hoe zit het met de propedeuse en het bindend studieadvies na het eerste jaar? Welke masters zou je na je bachelor kunnen kiezen? Kortom veel vragen en veel uitzoekwerk.

Een studiekeuze maken is een proces, het heeft gewoon even tijd nodig.

Als ouder of studiekeuzeadviseur is het van belang dit proces zo goed mogelijk te begeleiden.

Judith Aarts - EducatioNL

Als je in het buitenland woont, is het ingewikkelder om open dagen en studentensteden te bezoeken. Wanneer dat niet mogelijk is, krijg je daardoor geen gevoel bij de verschillende steden en scholen. Momenteel is het zelfs zo dat door Corona open dagen alleen nog online plaatsvinden. Voor expats ligt hier ook een voordeel; de universiteiten zijn massaal overgegaan op online informatie. Open dagen en websites worden hier stapje voor stapje beter en duidelijker in. Of je nu in Kuala Lumpur woont of in Rotterdam, je loopt tegen hetzelfde probleem aan. Dat betekent niet dat het er voor studenten gemakkelijker op is geworden om een keuze te maken.

De meeste opleidingen publiceren op hun site momenteel namen en contactgegevens van studenten die graag hun ervaring willen delen. Dit is een ontzettend waardevolle mogelijkheid om een goed gevoel te krijgen bij de sfeer van de opleiding en de stad. Veel studiekiezers echter vinden het lastig om contact op te nemen met iemand die ze niet kennen. Mijn advies luidt: ga het vooral niet uit de weg. Grijp deze kans met beide handen aan. In mijn praktijk zie ik dat wanneer jongeren dit doen, ze veel overtuigder zijn van hun keuze en er veel meer gevoel bij krijgen. Wat is je rol als ouder hierin? Bespreek dit met je zoon of dochter en geef aan dat de aspirantstudenten op dit moment alleen op deze manier contact kunnen maken. Stel je zoon of dochter open vragen en accepteer de antwoorden die ze op dat moment geven. Vraag door en wees nieuwsgierig. Besef ook dat je kind van gedachte kan veranderen en dat je als daarin ook een rol kan hebben.

Als je je goed hebt voorbereid, als je je er goed in verdiept hebt en als je uiteindelijk een keuze gemaakt hebt, dan nóg kan het tegenvallen. Dat is op dat moment zelf natuurlijk heel vervelend. Toch is een keuze nooit een slechte keuze. Je hebt ervaring opgedaan, je hebt meer zelfinzicht gekregen en je weet nu wat je niet meer wil. Ook voor ouders kan het lastig zijn wanneer een kind stopt met de opleiding. Wellicht hoop je dat hij of zij toch nog even doorzetten. Probeer vooral het gesprek aan te gaan en te luisteren. Ook op deze momenten kan externe hulp zoals een studiekeuzeadviseur heel waardevol zijn. Een neutrale en ervaren begeleider kan het juiste advies geven, gebaseerd op de persoonlijke situatie.

Als je meer wil weten wat ik voor jouw zoon of dochter kan betekenen kijk dan op www.educationl.nl , stuur een e-mail naar judith@educationl.nl of bel me op +31 6 5073 0662. Klanten van Meester Max krijgen een gratis eerste kennismakingsgesprek (maximaal 60 minuten).

Vaak nemen gezinnen contact met ons op al ruim voordat ze terugkeren naar Nederland. Meestal is het zo dat kinderen altijd Nederlands hebben gesproken met (één van) hun ouders, maar dat hun dagschool in een andere taal was. Hun spreekvaardigheid is dan (erg) goed, maar de schrijfvaardigheid bijvoorbeeld een stuk minder. Het is voor kinderen dan fijn om goed voorbereid te zijn op een overstap naar Nederlandstalig onderwijs. 

Wanneer is het juiste moment om te starten?

Maar wanneer start je dan met Nederlandse lessen? Dit is erg verschillend. We hebben leerlingen die slechts een paar maanden van tevoren starten met de lessen, maar het komt ook voor dat dit 1 of 2 jaar van tevoren al gebeurt. Kinderen kunnen op die manier hun Nederlands bijspijkeren en de aandacht wordt dan gelegd op de gebieden die de meeste aandacht nodig hebben. Maatwerk en flexibiliteit zijn erg belangrijk bij Meester Max en ons doel hiermee is dan ook het bereiken van een maximale leeropbrengst. Wat heeft het kind nodig om goed te kunnen functioneren op de nieuwe school?

“Toen we wisten dat we in de zomer zouden gaan verhuizen naar Nederland, zijn we gelijk in actie gekomen. We realiseerden ons maar al te goed dat als de kinderen goed mee wilden kunnen op school, het van belang was ze alvast zoveel mogelijk Nederlandse taalkennis mee te geven.” moeder van M. 

Culturele aspect ook belangrijk

Naast het bijspijkeren van het Nederlands kunnen onze docenten ook helpen bij de overstap naar het leven in Nederland. Veel van onze leerlingen komen uit een ‘internationaal wereldje’ en dan kan de overstap naar een ‘gewone’ Nederlandse school groot zijn. Veel kinderen hebben nog nooit in Nederland gewoond en kennen het land alleen van vakantie. Het is dan ook waardevol om het culturele aspect terug te laten komen in de lessen. 

Vertrouwde juf of meester blijft waardevol

Tijdens de lessen wordt er altijd een fijne band opgebouwd tussen de leerling en de docent. Onze ervaring is dan ook dat leerlingen vaak nog doorgaan met de lessen als ze eenmaal naar Nederland zijn verhuisd. Sommige kinderen hebben de extra lessen nog nodig om hun niveau op peil te krijgen, maar het is ook zeker een meerwaarde voor de leerlingen als ze hun vertrouwde juf of meester nog wekelijks even zien. Moeilijkheden die op de nieuwe school aan bod zijn gekomen, kunnen tijdens de online lessen nog eens herhaald worden.

“De spelletjes die Sophie gebruikte in de les vond M. het allerleukste. Dan vergat ze helemaal dat ze "extra schoolwerk" aan t het doen was.” moeder van M. 

Wat als alleen je kind naar Nederland verhuist?

Tot slot hebben we ook nog leerlingen die naar Nederland verhuizen om daar te gaan studeren, terwijl hun ouders nog in het buitenland blijven wonen. Deze leerlingen hebben vaak online lessen om zich goed voor te bereiden op een taaldiploma om in Nederland te kunnen studeren. In de meeste gevallen gaat dit om het Staatsexamen NT2 programma 2 (niveau B2) of het Certificaat Nederlands als Vreemde Taal (CNaVT).